این معدن تا سال 1395 با ظرفیت تولید سالیانه 2000 تن کنسانتره سرب و 160 نفر نیروی کار فعالیت نموده است. با توجه به کاهش عیار معدن و ورود به لایه های عمیق و همچنین قدمت 60 ساله کارخانه فرآوری و نیز فرسودگی بیش از اندازه تجهیزات معدنی و ماشین آلات کارخانه فرآوری (از قبیل جیگ و سلول‌های فلوتاسیون و دیزل ژنراتور برق، کمپرسورهای هوای فشرده، آسانسورها و نیز ماشین آلات سنگین معدنی) طی سال های 1390 تا 1395 زیان و ضرر هنگفتی متوجه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران نموده و عملاً توجیه اقتصادی معدن به مخاطره افتاده بود.

در سال 1395 شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در راستای اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی و بند (ت) ماده (35) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، طی فرآیند برون‌سپاری و راهبری بلند مدت اکتشاف، استخراج و فرآوری معادن و نیز فروش کنسانــتره، پس از چندین مرحله برگزاری تشریفات مـــزایده، در تاریخ 1/11/95 راهبری مجتمع سرب نخلک را  به سرمایه گذار بخش خصوصی (شرکت معدنی سرب و روی کیمیاگوهران) واگذار نمود.

این در حالی بود که در بخش استخراج با توجه به سیستم کار استادکاری از روش استخراج انباره ای (shrinkage) فقط نام آن وجود داشت . به صورتی که در طراحی این روش نه لنگه ی بین گالری و تونل باربری کم بود در نتیجه قیف سازی انجام نمی پذیرفت ، دویل های راهرو و اسلات جهت کارگاه های استخراج حفر نمی شد. ، تاسیسات معدن به خصوص لوله های هوای فشرده و آب بسیار مستهلک بودند ، عرض کارگاه های استخراج بیش از 3 متر نبود که این باعث شد بخش زیادی از ماده معدنی در دیواره های کارگاهها باقی بماند که با توجه به عدم توجه به کمر بالای گسل ها نمیشد در زمان تحویل برنامه ای برای استخراج این بخش از ماده معدنی گذاشته شود ، ماشین آلات و ابزار استفاده در بخش معدن نیز یا کم و یا فرسوده بودند ، تعداد پرسنل کم و برنامه ی شیفت بندی نامنظمی برای کار پرسنل وجود داشت ، چال ها در پیشروی ها و استخراج ها فقط به طول 70 سانتی متر حفر می شد. چکش های کوهبری اطلس کوپکویی که استفاده می شد با توجه به گران بودن قطعات یدکی و خرید کم این قطعات همیشه یا در صف تعمیر بود یا به دلیل گشاد شدن پوسته ی چکش کارکرد مناسبی نداشت.

در چنین شرایطی شرکت سرب و روی کیمیاگوهران در کنار نظم دادن به شیفت کار پرسنل و خرید لوازم مورد نیاز به تعداد کافی در جهت برنامه ریزی برای طراحی استخراج انباره ای به صورت اصولی و استاندارد قدم برداشت.

 

بهینه سازی روش استخراج

در روش استخراج گذشته ی نخلک بین گالری و تونل باربری لنگه ی حداکثر 4 متری وجود داشت ، فاصله ی بونکرها زیاد بود ، قیف سازی انجام نمی شد ، دویل راهرو فقط همان 4 متر لنگه ی کارگاه بود ، دویل اسلات زده نمی شد ، عرض کارگاه بدون توجه به وجود ذخیره در دیواره ها از 3 متر تجاوز نمی کرد و چال ها فقط با مته 80 سانتی متری حفر می شد.

با اصلاح تمام این موارد در طراحی جدید هم میزان حجم قابل استخراج کارگاه ها بسیار افزایش پیدا کرد و هم ایمنی استخراج ها بالا رفت.

در کارگاه های قدیم جهت استخراج ذخیره باقیمانده نیاز به روش جدیدی بود که به دلیل بکر نبودن رگه بایستی روش های اصولی با حفظ ایمنی استخراج تغییر پیدا میکردند . در نتیجه با بررسی وضعیت دیواره ها و گسل ها و وضعیت مکانیک سنگ کارگاه ها روشی که در نظر گرفته شد ترکیبی از روش Sublevel  و Shrinkage بود که به روش میامی نیز نامیده می شود.

در نتیجه تونل های موازی هم شروع به حفر شد و با توجه به لنگه کم کارگاه های قدیمی تعداد بونکرها افزایش پیدا کرد و آماده سازی های کارگاه جهت استخراج صورت پذیرفت.

 

بازگشایی معدن و طبقات آن

در معدن نخلک جهت دستیابی به ماده معدنی و استخراج و حمل آن به بیرون معدن از چاه استفاده میشود . 6 حلقه چاه با عمق های متفاوت حفر شده است که عبارتند از :

چاه شماره یک با عمق 50 متر، چاه شماره 2 با عمق 25 متر، چاه شماره 3 با عمق 165 متر، چاه شماره 4 با عمق 240متر (چاه آسانسور)، چاه شماره 5 با عمق 240 متر (چاه اسکیپ یا باربری) و چاه شماره 6 (چاه تهویه) با عمق 200 متر. چاه های شماره 1، 2 و 3 در حال حاضر تعطیل و فقط بعنوان منابع تهویه‌ای مورد استفاده هستند.

چاه شماره 4 با عمق 240 متر مجهز به دستگاه آسانسور بوده و از این چاه جهت تردد افراد، وسایل و تجهیزات مورد نیاز بخش معدن استفاده می‌گردد که خود شامل 5 طبقه اصلی بوده که این طبقات عبارتند از:

طبقه 50- متری، طبقه 85- متری، طبقه 125- متری، طبقه 165- متری، طبقه 200- متری.

از چاه شماره 5 با عمق 240 متر جهت حمل مواد معدنی استخراج شده در طبقات مختلف بجز 50- متری استفاده می‌گردد. چاه شماره 6 بعنوان یک چاه اکتشافی در محدوه شمال نخلک حفر گردیده و بعنوان چاه تهویه مورد استفاده قرار می‌گیرد .

 

روش استخراج در کارگاه‌ها

در معدن سرب نخلک بواسطه وضعیت و نوع و شکل ماده معدنی عمدتا به روش استخراج cut and fill  یا روش استخراج پرشونده یا کند و آکند استخراج انجام میشده است و در حال حاظر روش های استخراج در حال اجرا عبارتند از:

 

• Sublevel Stoping یا استخراج از طبقات فرعی
• Shrinkage Stoping یا استخراج انباره ای
• روش استخراج Pillar Caving یا Miami Method

 

 

تهویه در معدن

با توجه به زیرزمینی بودن و وسعت شبکه تونلی در این معدن (حدود85 کیلومتر) لزوم جریان هوای مناسب امری الزامی ‌است. در گذشته در معدن سرب نخلک حدود 90 درصد از هوای مورد نیاز معدن بصورت طبیعی و با استفاده از اختلاف ارتفاع چاه‌ها صورت می‌گرفت و تعدد آنها باعث سرعت بخشیدن به این امر می‌شد بدین صورت که چاه شماره 3 در سطح زمین در بلندترین نقطه و چاه های شماره 4 و 5 در گودترین نقاط قرار گرفته‌اند و بواسطه اختلاف فشار هوا بین هوای گرم و سرد (هوای گرم هوای آلوده معدن و هوای سرد هوای تمیز می‌باشد) باعث به جریان افتادن هوا شده و شبکه معدن شارژ می‌گردید. ارتباط طبقات 125 و 200 متری به چاه شماره 6 و ارتباط طبقه 50 متری به سطح زمین از دیگر مزایای شبکه تهویه معدن بوده و علاوه بر این حرکت آسانسور و اسکیپ در به جریان افتادن هوا در زمان کار نقش مهمی‌ را دارند.

بعد از تحویل معدن از شرکت تهیه و تولید و با توجه به بالا رفتن حجم عملیات استخراج و تولید به منظور افزایش تهویه در شبکه معدن ، یک دستگاه ونتیلاتور سانتریفیوژ با حجم 90000 مترمکعب بر ساعت و فشار 2000 پاسکال خریداری و بر روی چاه شماره 6 نصب شده است.

دویل های تهویه جهت کارگاه های استخراج حفر گردید و در مناطقی از معدن که از منابع تهویه ای (چاه‌ ها) فاصله داشته باشیم از بادبزن‌ها یا ونتیلاتورهای دهنده یا مکنده هوا استفاده می‌گردد.

آبکشی در معدن

آب‌کشی در این معدن طی دو مرحله انجام می‌شود. آب ابتدا از عمق 240 متری به 200 متری توسط دو پمپ طبقاتی 6 و 8 اینچ و سپس توسط یک پمپ طبقاتی 10 اینچ به سطح زمین پمپاژ می‌گردد. در هرساعت به میزان 180 مترمکعب آب از معدن تخلیه و به سطح زمین منتقل می‌گردد.

 

استخراج مکانیزه در معدن نخلک

در سالهای اخیر بدلیل افزایش ظرفیتهای کارخانه فرآوری تصمیم بر این شد که افزایش تولید در معدن صورت پذیرد تا پاسخگوی ظرفیت کارخانه های فرآوری باشد. محدودیتهای استخراج زیرزمینی به روش دستی و زیرساختهای موجود موجب گردید که طراحی مکانیزه ذخیره کشف شده در منطقه عملیاتی کارگاههای 34 و 35 در برنامه کاری قرار گیرد.

با توجه به فضاهای قدیمی کارگاههای استخراج و دسترسی های موجود امکان افزایش تولید به روش جاری به سختی میسر است.بنابراین طرح بازکننده معدن از محلی مناسب در قسمت شرق معدن در دستورکار قرار گرفت و  تهیه طرح رمپ زیرزمینی با سطح مقطع بزرگ حدود 20 متر مربع، جهت رسیدن به ترازهای ماده معدنی و نهایتا بازگشایی معدن از طریق رمپ صورت پذیرفت.  در حال حاظر با اجرای طرح مکانیزه و آماده سازی جهت استخراج از طبقات فرعی شرکت کیمیاگوهران به دنبال افزایش میزان استخراج و تامین خوراک کارخانه های فرآوری نخلک می باشد.

تجهیزات خریداری شده جهت این طرح شامل:

3 دستگاه لودر 470

1 دستگاه لودر 120

8 دستگاه مایلر

3 دستگاه جامبودریل

15 دستگاه سیمبا جونیور ( به همراه 2 دستگاه یدکی)

2 دستگاه بیل مکانیکی

3 دستگاه LHD

4 دستگاه تراک زیرزمینی